Kavram Türleri

Kavram Nedir?

Kavram, bir nesnenin zihinde ki tasarımıdır.

Kavramlar 5'e ayrılır. Bunlar;

1-Soyut ve somut kavramlar

2-Nesnel ve ilişkisel kavramlar

3-Üst,alt ve bağlantılı kavramlar

4-Kendiliğinden ve kendiliğinden olmayan kavramlar

5-Günlük ve bilimsel kavramlar

1-Soyut ve Somut Kavramlar

Somut Kavram:  Gözlemlenebilen ya da fiziksel olarak beş duyu organı yoluyla algılanabilen özellikleri nedeniyle aynı sınıf içerisinde yer alan kavramlar somut kavramlardır

Örnek: Bilgisayar, kitap..

Soyut Kavram:  Doğrudan gözlemlenemeyen ya da fiziksel olarak beş duyu organı yoluyla algılanamayan daha çok düşünsel ya da tanımsal nitelik gösteren kavramlar soyut kavramlardır.

Örnek: Sevgi,barış..

2-Nesnel ve İlişkisel Kavramlar

Nesnel kavramlar insanların kendi çevrelerinde bulabilecekleri fiziksel varlıkları ya da nesneleri sınıflamak için kullanılan kavramlardır.

İlişkisel kavramlar ise, nesnel kavramlar arasında ki ilişkileri belirtmek üzere kullanılan ve çoğunlukla sözel bilgilerden oluşan önermelerdir.

Örneğin; su bir nesnel kavramdır, buharlaşma ise ilişkisel bir kavramdır.

3-Üst, Alt ve Bağlantılı Kavramlar

Kavramlar arasında aşamalı bir yapıdan söz edilir. Kavramların yapılandırılması içinde en tepede yer alan ve diğer kavramları kapsayan kavramlar üst kavramlar olarak adlandırılır.

Onların bir alt düzeyini,küçük bir bölümünü ya da özel bir parçasını oluşturan kavramlar ise alt kavramlar olarak adlandırılmaktadır.

Örneğin; Ulaşım araçları üst kavram, deniz ulaşım araçları alt kavram.

Aynı aşamalı yapı içerisinde yer almayan ama gösterdiği koşutluk nedeniyle belirli bir kavramla bir biçimde ilişkili olan kavramlara bağlantılı kavramlar denir.

Örneğin; Telefon- telsiz bağlantılı kavramlar.

4-Kendiliğinden ve Kendiliğinden Olmayan Kavramlar

Kendiliğinden kavramlar; çocuğun düşünme özelliklerini doğrudan yansıtır. Çocuk dünyayı algılayabildiği kadarıyla yorumlar ve kendi mantığıyla anlatmaya çalışır.

Örneğin; küçük yaştaki çocukların köpek yerine hav hav sözcüklerini kullanmalarıdır.

Kendiliğinden olmayan kavramlar ise, çocuğun genelde yetişkinlerin istediği biçimde sergilediği düşünme biçimini gösterir.

Örneğin; okulda dayak denildiği zaman bir çok öğrencinin  bu olumsuzluğu yaramazlık yapan arkadaşlarının cezalandırılmasına yönelik bir uygulama olarak görmesi ve  farkında olmadan onaylaması aslında kendiliğinden öğrenilmiş bir tanımlama değildir.

5-Günlük ve Bilimsel Kavramlar

Günlük kavramlar, çocukların okul dışında ki etkileşimi ile ortaya çıkan ve günlük yaşam bağlamında ortaya çıkan kavramlardır.

Bilimsel kavramlar ise,  belirli bir bilim dalıyla ile ilgili okulda öğrenilen kavramlardır. Bu kavramlar tanımlanır, sistematik yönden aşamalı bir yapıları vardır ve mantıksal bir düzenleme içinde sunulur.

Kaynaklar: 

 http://www.slideshare.net/mercan4207/retim-tasarm21

http://slideplayer.biz.tr/slide/2701458/